Intel’in Gelecek Vizyonu Diamond Rapids ve Teknolojiyi Başlatan 4004 Mirası

Intel, sunucu işlemcileri pazarında iddialı adımlar atarken, bir yandan da teknoloji dünyasını başlatan mirasını onurlandırıyor. Şirket, yaklaşmakta olan “Diamond Rapids” Xeon 7 ailesi için radikal bir kararla ürün gamını basitleştirmeye giderken, mühendisler de şirketin ilk mikroişlemcisi olan 4004’ü devasa bir replika ile yeniden hayata geçiriyor.

Stratejik Değişiklik: 8 Kanallı Modeller İptal

Intel, “Diamond Rapids” Xeon 7 işlemci ailesinde stratejisini bellek bant genişliğine odaklayarak yeniden şekillendiriyor. ServeTheHome’a konuşan bir Intel sözcüsü, sekiz kanallı tasarımların iptal edildiğini ve şirketin artık özel olarak 16 kanallı Xeon 7 CPU’lara odaklanacağını doğruladı. Sözcü, “Diamond Rapids 8CH’yi yol haritamızdan çıkardık. 16 Kanallı işlemcilere odaklanarak Diamond Rapids platformunu basitleştiriyor ve bunun avantajlarını farklı müşteri gruplarına ve kullanım senaryolarına yayıyoruz” şeklinde bir açıklamada bulundu. Bu hamlenin, artan bellek bant genişliği sayesinde tüm iş yüklerinde performansı önemli ölçüde artırması ve Intel müşterileri için ciddi bir avantaj yaratması bekleniyor.

Çekirdek Gücü ve Gelecek Planları

2026’nın ikinci yarısında piyasaya sürülmesi beklenen Diamond Rapids sunucu işlemcileri, “Panther Cove” P-çekirdeklerini kullanacak ve çekirdek yoğunluğunu agresif bir şekilde artıracak. Edinilen bilgilere göre, en üst seviye model (SKU), dört adet 48 çekirdekli yonga (tile) üzerinde bölünmüş toplam 192 adede kadar P-çekirdeğe sahip olacak. Bu ilk Panther Cove sunucu yongalarının, başlangıçta eşzamanlı çoklu iş parçacığı (SMT) özelliğini, yani Hyper-Threading’i desteklemeyeceği belirtiliyor. Ancak Intel, bu özelliği veri merkezi iş yükleri için “Coral Rapids” olarak adlandırılan bir sonraki işlemci ailesiyle birlikte yeniden sunmayı planlıyor.

Bellek Teknolojisinde Yeni Ufuklar

Intel tarafından yapılan onaylamaya göre, yedinci nesil “Diamond Rapids” Xeon işlemciler, bellek teknolojisinde de önemli bir sıçrama yapacak. Xeon 6 ailesinde kullanılan birinci nesil MRDIMM’lerin (Multiplexer Rank Dual Inline Memory Modules) aksine, yeni işlemciler ikinci nesil MRDIMM’leri destekleyecek. Bu yükseltme, Xeon 6’daki 8.800 MT/s’lik hızın, Gen 2 MRDIMM’ler ile 12.800 MT/s’ye çıkmasını sağlayacak. Aktarım hızlarındaki bu %45’lik artışa ek olarak, bellek kanalı sayısı da mevcut 12’den 16’ya yükseltilerek bant genişliğinde ek bir artış elde edilecek. MRDIMM modülleri, bir çoğullayıcı kullanarak daha fazla bellek sırasını bağlar ve verileri tamponlayarak sinyal bozulması olmadan daha yüksek veri aktarım hızlarına olanak tanır.

Geçmişe Saygı Duruşu: Dev Hesap Makinesi Projesi

Intel’in sunucu pazarındaki bu iddialı gelecek planları, şirketin mütevazı başlangıçlarının üzerine inşa ediliyor. Günümüzde mobil cihazlar ve Apple Silicon sayesinde ARM-64 mimarisi patlama yapmış olsa da, pek çoğumuzun kullandığı cihazlar hâlâ dünyanın ilk sivil mikroişlemcisi olan Intel 4004’ün doğrudan torunu olan x86 işlemcilerle çalışıyor. 4004 tek başına pek bir işe yaramıyordu; bu nedenle Klaus Scheffler ve Lajos Kintli, 4004’ün 50. yıldönümü şerefine 1970’lerden kalma bir hesap makinesini yeniden yaratmak için devasa bir projeye imza attı. İkili, 4001 ROM, 4002 RAM ve 4003 kaydırma yazmacı yongalarının 10 kat büyütülmüş ve ayrık bileşenlerden oluşan versiyonlarını üretti.

Tarihin Başlangıç Noktası: Busicom 141-PF

Bu proje, Intel’in efsanevi mikroişlemcisini pazara süren ilk ürün olan Busicom 141-PF hesap makinesinin mantığını aslına sadık kalarak kopyalıyor. Aslında bu hesap makinesi, 4004’ün varoluş sebebidir. Japon hesap makinesi şirketi Busicom, bu hesap makinesi için özel olarak Mikro-Bilgisayar Sistemi 4-bit (MCS-4) çip setinin tamamını Intel’e sipariş etmişti. Intel, ne ürettiklerini fark ettikten sonra, hakları Japon şirketinden geri satın aldı ve gerisi, bildiğimiz gibi, tarihe karıştı.

Müzedeki Miras ve Gizli Askeri Teknoloji

FET tabanlı bu devasa hesap makinesi, artık ait olduğu yere, yani bir müzeye gidiyor. Eğer yolunuz İsviçre’nin Solothurn kentine düşerse, 2026 yılında Enter Müzesi’nde açılacak olan yeni teknoloji tarihi sergisinde bu devasa yapıyı görebileceksiniz. 4004.com adresindeki detaylı incelemeler, insanlık tarihinin bu önemli parçası hakkında daha fazla bilgi sunuyor. Makalenin başında “ilk sivil mikroişlemci” ifadesini kullanmamızın bir sebebi var: ABD Donanması, Intel’den tam bir yıl önce gizli bir mikroişlemci geliştirmiş ancak bunu 1998 yılına kadar gizli tutmuştu. 1970’lerin ruhuna uygun olarak, çok gizli bir ABD askeri teknolojisinin, bir yıl içinde bir Japon hesap makinesi için yeniden icat edilmesi oldukça çarpıcı. Bu durum, tasarımın arkasındaki isim olan Federico Faggin’in, ilk olduğunu düşündüğümüz zamankinden daha az vizyoner görünmesine neden olmuyor.